MoM z14: Evrenin Başlangıcından Sadece 280 Milyon Yıl Sonra Oluştu!

MoM z14 adı verilen bu ilkel gökada, evrenin başlangıcı olarak kabul edilen Büyük Patlama’dan hemen sonra meydana gelmiş olmasıyla bilim dünyasında büyük heyecan yarattı.

Büyük Patlama Sonrası Oluşan Ilk Galaksi: MoM z14

Gökbilimciler, henüz resmi olarak yayımlanmamış bir çalışmada bu dikkat çekici ilkel galaksiye MoM z14 adını verdiler. Bu “kozmik mucize” olarak nitelendirilen gökada, evrenin başlangıcından yalnızca 280 milyon yıl sonra ortaya çıkmıştır. Bu önemli keşif, daha önce 290 milyon yıl sonra oluşan JADES-GS-Z14-0 galaksisinin keşfi ile kırılan rekoru geride bırakmıştır.

Evrenin şu anki yaşının yaklaşık 13.8 milyar yıl olduğunu göz önünde bulundurursak, Dünya’nın tahmini yaşının 4.543 milyar yıl olduğunu belirtmek önemlidir. James Webb Uzay Teleskobu’nun, fırlatılmasından sadece üç buçuk yıl sonra Büyük Patlama’dan bu kadar yakın bir zamanda oluşan gök cisimlerini gözlemleme imkanı bulması, bilim insanlarını bile şaşırtmıştır.

Uzay-Zaman ve Işık Hızı: Evrenin Evrensel Yolculuğu

Uzay-zaman ve mesafeler hakkında hatırlatma yapmak gerekirse, ışığın saniyede 300.000 kilometre hızla hareket ettiğini ve evrenin sürekli genişlediğini bilmek önemlidir. Bu sebeple, uzak galaksilerden gelen ışığı gözlemlemek, aslında onların milyarlarca yıl önceki halini görmemize olanak tanır. MoM z14’ün bizden yaklaşık 13.5 milyar ışık yılı uzaklıkta olduğunu belirttiğimizde, bu ışığın bize ulaşması için 13.5 milyar yıldır ışık hızında yolculuk yaptığı anlamına gelir. Daha önce bilimsel olarak daha uzak ve daha yaşlı bir noktaya ulaşılamamıştı.

James Webb’in Kızılötesi Gözleri ve Kırmızıya Kayma Prensibi

James Webb Uzay Teleskobu, uzak evrenin derinliklerine nüfuz edebilme kabiliyeti sayesinde evrenin erken evrelerindeki bazı temel özellikleri inceleyebilir. Bu kabiliyet, kızılötesi sensörlerinde saklıdır. Evrenin genişlemesi nedeniyle, neredeyse tüm galaksilerin bizden uzaklaştığını gözlemleyebiliriz. Bu uzaklaşma, galaksilerden gelen ışığın dalga boyunun uzamasına, yani “kırmızıya kaymasına” neden olur. Bir gökcisminin ne kadar erken oluştuğunu ve bizden ne kadar uzak olduğunu belirlemek için bu kırmızıya kayma değerlerini kullanırız.

MoM z14’ün Sırları: Boyutu ve İçerdiği Elementler

James Webb Uzay Teleskobu, MoM z14’ün Samanyolu’ndan 50 kat daha küçük olduğunu ve bu uzak galakside azot ve karbon bulunduğunu tespit etti. Bu bulgu, MoM z14’ün evrende ilk nesil galaksilerden biri olmadığını göstermektedir, çünkü erken evrende sadece hidrojen ve helyumdan oluşması beklenen ilk nesil galaksilerin aksine daha ağır elementler içermektedir.

James Webb Uzay Teleskobu’nun, evrenin ilk nesil galaksilerini bulma konusundaki ilerlemesi merak uyandırıcı olsa da, bilim insanları evrenin sırlarını çözmek için çalışmalarına devam edecekler. Uzayın derinliklerindeki gizemler, belki de zamanla çözülmeyi bekleyen büyük keşiflere yol açacaktır.