Mehmet ŞimşekNASA’nın Perseverance keşif aracı Mars yüzeyinde keşiflerini sürdürürken, Jezero Krateri’nin kenarında dikkat çekici bir kaya ile karşılaştı. Araç tarafından incelenen ve görüntülenen bu kaya, daha önce Kızıl Gezegen’de gözlemlenen ve bilim çevrelerinde “yaban mersini” olarak adlandırılan küresel şekilli nesnelerden yüzlercesini içeriyor gibi görünüyor.
Perseverance, yaklaşık iki hafta önce Jezero Krateri’nin kenarındaki Witch Hazel Hill bölgesinin güney ucundaki Broom Point alanına ulaştı. NASA’nın yörüngeden yaptığı gözlemler, bu bölgede açık ve koyu tonlarda bantlar olduğunu ortaya koymuş ve bu ilginç yapıların daha detaylı incelenmesi için keşif aracını buraya yönlendirmişti.
NASA’dan yapılan açıklamaya göre, bu bantlar Mars’ın bugünkü kurak ikliminden oldukça farklı bir döneme işaret eden katmanlı materyalleri temsil ediyor. NASA, bu materyallerin, Perseverance’ın daha önce Bright Angel olarak bilinen bölgede örneklediği temel kayalara benzer yapılar barındırdığına dikkat çekti. Bu kayalar, milyarlarca yıl önce bölgede akan suyun varlığını ve muhtemelen yaşam izlerini sergiliyor olabilir.
St. Pauls Bay: Mars’taki “yüzen kaya”
Keşif sırasında, NASA ekibi tarafından “St. Pauls Bay” olarak adlandırılan bu sıra dışı kaya dikkat çekti. Kayanın yüzeyinde, her biri birkaç milimetre çapında koyu gri renkli yüzlerce küre bulundu. NASA bilim insanları, bu oluşumların kayadaki gözeneklerde dolaşan yer altı suyunun etkisiyle oluşmuş tortular olabileceğini düşünüyor.
Daha önce Curiosity keşif aracı, Gale Krateri’nde bulunan Yellowknife Bay bölgesinde benzer küreler gözlemlemişti. Ayrıca, Perseverance’ın daha önce Jezero Krateri’nde patlamış mısır benzeri dokular kaydettiği biliniyor. Imperial College London’dan doktora sonrası araştırmacı Alex Jones’un açıklamalarına göre, bu tür küreler genellikle yer altı suyunun hareketiyle oluşan tortu birikimleri olarak yorumlanıyor.
Ancak tüm küreler aynı süreçlerle oluşmuyor. Örneğin, volkanik patlamalar sonucunda erimiş kaya damlacıklarının soğuyarak bu şekilleri alması ya da meteor çarpmalarının ardından buharlaşan kayanın yoğunlaşması sonucu da bu tür yapıların ortaya çıkması mümkün.
“Yüzen kaya”nın jeolojik önemi
St. Pauls Bay örneği, çevresindeki diğer kayalardan farklı bir yerde bulunuyor. Bu durum, kayanın oluşumu sırasında yaşanan jeolojik süreçlerin farklı olabileceğini düşündürüyor. NASA ekibi, bu sıra dışı kayanın yörüngeden tespit edilen koyu tonlu bantlarla bağlantılı olabileceğini değerlendiriyor ve kayanın oluşumuna dair daha fazla bilgi edinmek için çevredeki jeolojik yapıyı detaylı bir şekilde inceliyor.
